మనం ప్రతిరోజూ రకరకాల ‘ఉగ్రవాదాల’ పై భీతావహ వార్తలు వింటాం. AK-47 తుపాకులతోనో, మరేవో బీభత్స ఆయుధాలతోనో జరిగే మారణహోమాల గూర్చి భయ విహ్వలులమై వింటాం. భయాంకరాకారులుగా ‘ఉగ్రవాద’ మూకలను విలన్లుగా చిత్రించే వ్యంగ్య కార్టూన్లని చూసి, ఆయా అదృశ్య శక్తులపై పళ్ళు పటపట కొరుకుతాం. అవేవీ నేడు విశాఖలో చోటు చేసుకోలేదు. కానీ వాటి కంటే నూరు రెట్ల మారణహోమం మాత్రం విశాఖలో సంభవించింది.
దేశంలోని నాలుగు విశ్వ విఖ్యాత ‘స్మార్ట్’ నగరాల్లో విశాఖపట్నం ఒకటి. అంటే అదో అతిపెద్ద ఆదర్శ నగరం. దానికి తాజా ప్రమాదం ఓ అందమైన ‘కానుక’ కాబోలు! ఆయా స్మార్ట్ సిటీ నుదుటిపై అలంకరణగా ధరించే బొట్టుబిళ్ళ ఈ మారణహోమం కాబోలు! స్మార్ట్ సిటీల భవిష్యత్తుపై ఇదో సూచిక!
ఇది ధనస్వామ్యం ఎలాంటిదో సూచించే ఓ మచ్చుతునక! తలకు కోటి రూపాయలు మన ప్రజల కర్మ ఫలమే! ముక్కు పిండి మన నుండి వసూళ్లు చేసిన సొమ్ము మాత్రమే! అంతిమ పరిశీలనలో ధనస్వామ్యంపై జన ధర్మాగ్రహాన్ని చల్లార్చేవే ఈ ధనరాశులు! ఇది సారంలో మన ప్రజల చెమట చుక్కల ఫలమే! కాసుల రాశుల ‘కోటిదానం’తో ధనదాహపు దుర్నీతిపై తక్షణ భగభగలు సగం చల్లారతాయి. మిగిలిన సగాన్ని చల్లార్చే కౌటిల్య నీతి ఉండనే ఉంది.
ఇప్పుడు ఎన్ని ఆరాటాలైనా వుండొచ్చు. ఎన్నెన్ని నాటక చిత్రాలైనా ప్రదర్శించవచ్చు. వాటి అంతిమ లక్ష్యం సుస్పష్టమే! ఆఖరి ఘట్టం చేరేలోపు ఎన్నెన్ని మధ్యంతర ఘట్టాలున్నాయనేది కాదు. చివరి మజిలీ ఏమిటనేదే ముఖ్యమైనది. అదే ధనస్వామ్య వ్యవస్థ పరిరక్షణ! ఔనన్నా, కాదన్నా ఇదే నిప్పులాంటి నిజం! ఈ సుదీర్ఘ నాటక ప్రక్రియలో ఇప్పుడే తెర లేచింది. తెరపై ఆరంభ దృశ్యం రక్తి కట్టిస్తేనే ఆద్యంతం అది అలాగే కొనసాగేది. ఔను… కాసుల కనకవర్షం కురిపించడం వెనక ఈ ప్రయత్నం ఓ అనివార్యమైనదే!
రాజ్య పాలనలో ఎవడుంటే నేమి! ఏ రంగు వాడైతేనేమి! ఏ జండా పట్టినోడైతేనేమి! వాళ్లెవరైనా కాపాడాల్సిన ‘దేవుడు’ ఒక్కడే! వాడి పేరు ‘పెట్టుబడి’ అందామా? ధనస్వామ్యం అందామా? లేదంటే కార్పొరేట్ పేరుతో పిలుద్దామా? అది మన ఇష్టమే! వాళ్ళను ప్రజలు గెలిపించారనేది ఒక అందమైన అబద్ధం! వికారమైన వికృత నిజం ఏమిటంటే, ధనస్వామ్య దేవత మాత్రమే వాళ్ళని గెలిపించిందనేది. ఔను… ఆమె వాళ్ళని గెలిపించింది. ఆమె కోసం వాళ్ళున్నారు. వాళ్ళు లేకుండా ఆమె జీవించగలదు. కానీ ఆమె లేకుండా వాళ్ళు ఒక్కరోజు కూడా జీవించలేరు. ఒక్కమాటలో చెప్పాలంటే, వాళ్ళు ఆమెయొక్క, ఆమెకోసం, ఆమెచేత! (‘పెట్టుబడి’ని ‘ఆమె’గా పోల్చి చెప్పినందుకు అన్యధా భావించరని ఆశిస్తా)
ఆమె ఇప్పుడు గాయపడింది. నోనో… అది నిజం కాదు సుమా! సమాజాన్ని గాయపరిచే నిత్య విధి నిర్వహణలో నిమగ్నమైన ఆమె నేడు తాను కూడా గాయపడింది. ఇక్కడ ఒక ముఖ్య తేడా ఉంది. ప్రతిరోజూ గాయపరిచే బాధ్యతలో ‘ఆమె’ ఉంటుంది. కానీ అరుదుగా ‘ఆమె’ కూడా గాయపడుతుంది. నేడు జరిగింది యిదే! అప్పుడే ‘ఆమె’ను కాపాడే రాజకీయ కర్తవ్యం చాలా జఠిలమైనది. ఆ సమయంలో ఆమె ముద్దుబిడ్డలైన పాలకులకు చాలా రాజకీయ నైపుణ్యం కావాలి. ఆ నైపుణ్యంతో తెరపై తొలి అంకంలో తొలి దృశ్యం ప్రారంభమైంది.
చిమ్మే చెమట చుక్కల్లో నుండి, పిండే కండల్లో నుండి, కారే నెత్తుటి ధారల్లో నుండి ఉత్పత్తుల సృష్టి తెల్సిందే! అవి కురిపించే కాసుల మూటలు, కనక రాశులు తెల్సిందే! వాటికే కారల్ మార్క్స్ ‘అదనపు విలువ’ అనే పేరు పెట్టాడు. వాడుక జనభాషలో ‘లాభం’ అంటారు. అది ఇప్పుడు కరిగిపోదు. తరిగిపోదు కూడా! అది తరగకుండా కరగకుండా వుండాలంటే, మరో ధనం నుండి దానానికి వెచ్చించాల్సి వుంది. అది ‘విలువ’ నుండి! నేడు ‘ధర్మం’ కోసం జరిగే వెచ్చింపు కార్యం అదే! అది గొప్ప ‘త్యాగం’గా ప్రాచుర్యం కూడా పొందడం షరా మామూలే!
ఇప్పుడు మనల్ని బాధితుల్ని చేసింది ఎవడు? గాయపరిచింది ఎవడు? బలి తీసుకున్నదెవరు? బలిపీఠం ఎక్కించిందెవరు? వాడి దగ్గర గుట్టలుగా పేరుకుపోయిన నిన్నటి లాభాల నిల్వల నుండి లాక్కొని బాధితులకు పంచకుండా చేసే పంపిణీ పనులన్నీ ప్రహసనాలే! ఇంతకు మించిన మరో మాటలేదు.
వాళ్ళిప్పుడు పంపిణీ చేసింది ఎంత మొత్తం అనేది కాదు మనం చూడాల్సింది. నీ స్వంత ఆవును చంపి, దాని తోలుతో కుట్టిన పది చెప్పుల జతల్లో ఒక్క జత తిరిగి నీకు దానం చేసిన దాతృత్వం గూర్చి కాదు చర్చించాల్సింది. గతంలో పాలకులు ఒకటి మాత్రమే దానం చేస్తే, నేటి పాలకుడు ఒకటిన్నర జతల చెప్పుల్ని దానం చేసిన చర్య గూర్చి కాదు మాట్లాడాల్సింది. నిన్ను ఎవరు గాయపరిస్తే ఎవడి డబ్బును నీకు నష్టపరిహారంగా ఇస్తున్నారనేదే చర్చనీయాంశంగా మారాలి.
ఎంత ప్రేమ! ఎంత దయ! ఎంత జాలి! ఈ ప్రేమ, దయ, జాలి తానిచ్చిన జీవోల ప్రకారం లాక్ డౌన్ కాలానికి కార్మికులకు జీతాలు ఇప్పించడంలో ఎందుకు లేదు? గత రెండు వారాలుగా రాష్ట్రంలో ఏడు జూట్ మిల్లులకు చెందిన పదివేల మంది కార్మికులు సాగించే న్యాయమైన ధర్మ పోరాటం పట్ల ఈ ‘దయ’ ఎందుకు లేదు? వారి ఆకలి మంటల పోరాటం కనిపించలేదా? నెల్లిమర్ల, సాలూరు వంటి చోట్ల ఇంతవరకూ లేని కరోనా వైరస్ వ్యాప్తికి దోహదపడే పెట్టుబడిదార్ల నిర్లక్ష్యం ఎందుకు కనిపించదు?
నేడు తలకి కోటి రూపాయలతో పాటు అరకోటి, పావుకోటి వంటి ఘన దాన, ధర్మాలు ఒక చర్చగా మారింది. ఔను మరి! గతంలో దానం చేసే ఒక్క రూపాయిని హఠాత్తుగా నేడు రెండు రూపాయలుగా పెంచితే ఆసక్తిని పెంచుతుంది. కాదనడం లేదు. కానీ మౌలికప్రశ్న ఒకటుంది. దానికి సమాధానం వెదుక్కోవాలి.
అసలు సాయం చేసే ఈ డబ్బు ఎవడిది? ఇది ఎవడబ్బ సొమ్ము? ఇది పన్నుల సొమ్ము కాదా? ఈ పన్నులు చెల్లించేది ఎవరు? మన ప్రజలు కాదా! ఇప్పటివరకూ వాళ్లే లాభాలు సృష్టించేది. వాళ్లే నేడు గాయపడింది. వాళ్ళ గాయాలకు చికిత్సకోసం వాళ్ళ సొమ్మే ఖర్చు చేయడం ఇప్పుడు జరిగేది. వాళ్ళ నష్టాలకు పరిహారంగా వాళ్ళ డబ్బే వెచ్చించడం నేటి నాటకం! వాళ్ళని గాయపరిచిన ఘరానా నేరస్తుల బొక్కసాల నుండి ఒక్క పైసా నష్టపరిహారం చెల్లించకపోవడం నేటి క్రూర పరిహాసపు ప్రహసనం! నేడు అడగాల్సిన అసలు ప్రశ్న ఇదే!
శ్రమశక్తి సృష్టించి గుట్టలుగా నిల్వపడ్డ భారీ ‘విలువ’ నుండి ఒక వంతు సొమ్ము పెట్టుబడిదార్ల వద్దకి లాభాల రూపంలో చేరుతుంది. మరోభాగం కూలీ డబ్బు రూపంలో శ్రామికవర్గం వద్దకు చేరుతుంది. అది ఆహారం వగైరా రూపంలో ఏ రోజుకారోజు ఖర్చు అవుతోంది. ఈ రెండో వంతు డబ్బులోనే ఒక భాగం పన్నుల రూపంలో ప్రభుత్వాల ఖాజానాకు చేరుతుంది. మౌలికంగా అది కూడా ప్రజాధనమే! పెట్టుబడిదార్ల చేత నేడు ఘోరంగా గాయపడ్డ క్షతగాత్రుల ఓదార్పు కోసం, క్షతగాత్రుల స్వంత సొమ్ము నుండి కోటి రూపాయల చొప్పున మహాదానమిది. ఈ ఘన, దాన కార్యపు నిజ లక్ష్యం పెట్టుబడిదారుడి ఖజానా పరిరక్షణే!
స్మార్ట్ సిటీలో కొరియా కంపెనీ ప్రదర్శించిన ధనస్వామ్య వికృత వికటాట్టహాసమిది. వాడి చేతుల్లో విశాఖవాసుల సామూహిక హననం! నాడు యూనియన్ కార్బైడ్ కంపెనీ! నేడు LG పాలిమర్స్ కంపెనీ! నాడు భోపాల్! నేడు స్మార్ట్ సిటీ విశాఖ! పెట్టుబడిదారుడు ఎవడైతేనేమి! పాలకుడు ఎవరైతేనేమి! నగరం ఏదైతేనేమి! ధనస్వామ్యం ఒక ఆధునిక పిశాచం! అదో ఉగ్రవాద భూతం! దానికి రంగు, తెగ, జాతి భేదం లేదు. నేటి నిరూపిత సత్యమే!
నేటి జగనైనా, నిన్నటి బాబైనా, అది ఢిల్లీ దొరలైనా, మరొకరైనా అందరి లక్ష్యం ఒకటే! శ్రమశక్తిని కొల్లగొట్టే వాళ్ళను కాపాడటమే! ఈ నగ్న సత్యాన్ని గుర్తించడంతో పాటు గుర్తింపజేయడం నేటి ఓ కర్తవ్యం!
తాజా ₹ కోటి కాంతుల ధగధగల్లో చూడాల్సింది సామాజిక వెలుగులు కాదు. ₹ కోట్లకు కోట్లు పడగెత్తి, నేడు బుసలుకొట్టే ధనస్వామ్య విషసర్పం ఓ భౌతిక సత్యం! అదో సామాజిక సమస్యగా మారడం ఓ చేదు నిజం! సామాజిక సమస్యగా మారిన ధనస్వామ్యాన్ని వదిలేసి, ఒక్కొక్క కోటితో కొనుగోలు చేసి స్థాపించే కృత్రిమ ప్రశాంతత ఓ బూటకం!
ఇది వైపరీత్యమో లేదంటే కాకతాళీయమో గానీ, ఈరోజే భారత కార్మికవర్గాన్ని హెచ్చరించే పలు సంఘటనలు సంభవించాయి. యూపీ ప్రభుత్వం మూడేళ్ళ పాటు అన్ని కార్మిక చట్టాల్ని సస్పెండ్ చేసిన వార్త వెలువడింది. మధ్యప్రదేశ్ ప్రభుత్వం కొన్ని కార్మిక చట్టాలపై ఇలాంటి మరో తరహా నిర్ణయం చేసినట్లు ఓ వార్త వెలువడింది. ఇదేరోజు కొన్ని రాష్ట్రాల్లో ఇలాంటి పారిశ్రామిక ప్రమాదాలు జరిగాయని వార్తలు వినిపిస్తున్నాయి. ఇవన్నీ భారత కార్మికవర్గానికి హెచ్చరికలే!
✍ ఇఫ్టూ ప్రసాద్ (పిపి)